ورود به حوزهٔ سرمایه‌گذاری خطرپذیر گاهی اوقات مثل عبور از مازی پیچیده به نظر می‌رسد. اما اگر استراتژیِ مناسبی برای یافتن موقعیت شغلی در این حوزه داشته باشید، مسیرتان به‌سوی اهداف هموارتر می‌شود. شاید مهم‌ترین نقطهٔ فرایند جذب در این صنعت مصاحبه است؛ مصاحبه‌ای که چندوجهی، رقابتی، و مستلزم تحقیق و آمادگی کامل است. برای دانستنِ زیروبَمِ مصاحبهٔ موفق در فرایند یافتن شغلی در شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر این مقالهٔ بلاگ مکس را تا انتها مطالعه کنید.
چهار مرحلهٔ مصاحبهٔ شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر چه هستند؟
چه‌بسا هر صندوقی فرایند مصاحبهٔ خاصِ خودش را برای جذب کارمندان و همکاران جدید داشته باشد، اما مصاحبه‌های این شرکت‌ها به‌طور کلی شامل چهار مرحله هستند که عبارت‌اند از:
- درخواست اولیه: تهیهٔ درخواستی شامل رزومه و نامهٔ پوششی متناسب با درخواست
- مصاحبهٔ اولیه: نمایش انگیزه و تناسبِ شما و فعالیت‌تان با فرهنگ شرکت
- مطالعهٔ موردی: ارزیابی توانایی‌تان در شناسایی و تحلیل فرصت‌های سرمایه‌گذاری
- مصاحبه با شرکا: بررسی تناسب شخصی، و گفت‌وگو دربارهٔ برنامه‌های آتی
درک هرکدام از این مراحل و انتظاراتش، اعتمادبه‌نفسِ شما را تقویت می‌کند، و شانستان برای کسب جایگاه مورد نظر را افزایش می‌دهد.
در ادامهٔ این مقاله، تک‌تک این مراحل را بررسی می‌کنیم، فرایند معمول آن را توضیح می‌دهیم، و نکته‌هایی کاربردی برای موفقیت در یافتن شغلی مناسب در دنیای سرمایه‌گذاری خطرپذیر را با شما در میان می‌گذاریم.
مرحلهٔ ۱: درخواست اولیه
اولین گام ارائهٔ درخواست استخدام است. احتمالاً با این مرحله آشنا هستید، و چه‌بسا تاکنون صدها درخواست ارسال کرده‌اید. در واقع این فرصت شما برای تأثیرگذاریِ مثبت اولیه است.
درخواست‌های شغلی در حوزهٔ سرمایه‌گذاری خطرپذیر اغلب شامل چنین مواردی هستند:
- معرفی یک استارتاپ موردعلاقه،
- بحث دربارهٔ روندی جذاب در بازار سرمایه‌گذاری،
- و توضیح اینکه چرا خودتان را برای همکاری با این صندوق مناسب می‌دانید.
این فرایند، به‌ویژه برای کسانی که بارها پاسخ‌هایی مشابه ارائه کرده‌اند، خسته‌کننده می‌شود. توصیه می‌کنیم دو متن کوتاه –حدود 200 کلمه برای هر متن– دربارهٔ یک استارتاپ مرتبط و یک روند بازار VC تهیه کنید.
برای بخش استارتاپ، در صورت امکان با بنیان‌گذار استارتاپِ مورد نظر یا سرمایه‌گذاران آگاه صحبت کنید تا اطلاعاتی عمیق و کاربردی به دست بیاورید. این اطلاعات را در متن‌های مذکور بگنجانید، و در درخواست‌تان به آن ارتباط‌ها اشاره کنید.
چنین رویکردی نه‌فقط ابتکار عمل و آگاهیِ شما در این زمینه را نشان می‌دهد، بلکه به تصمیم‌گیران در شرکت مورد نظر ثابت می‌کند ارتباطاتی واقعی در این صنعت دارید.
گاهی اوقات صندوق‌های سرمایه‌گذاری از شما می‌خواهند در آزمون تحلیل کوتاهی شرکت کنید. این آزمون‌ها معمولاً به‌عنوان روشی برای غربالگریِ اولیه میان صدها متقاضی استفاده می‌شوند، و توانایی‌های عددی، کلامی و منطقی شما را در کنار شخصیت‌تان ارزیابی می‌کنند.
نکتهٔ مهم اینکه درخواست شما صرفاً فهرستی از دستاوردها نیست؛ بلکه داستان شماست. بنابراین درخواست‌تان را شخصی و جذاب ارائه بدهید؛ روشن کنید که چرا فرد مناسبی برای این شغل هستید.
قدرت ارجاعات را هم دست‌کم نگیرید. داشتن فردی تأثیرگذار که شما را ضمانت کند، شانستان برای دریافت دعوت به مصاحبه را خیلی افزایش می‌دهد.
توصیهٔ کاربردی اینکه اسم شرکت‌هایی را که برایشان درخواست می‌دهید، در لینکدین جست‌وجو کنید. آیا ارتباطات مشترکی با آن‌ها دارید؟ ارجاع از سوی یک بنیان‌گذار، مدیر اجرایی یا سرمایه‌گذارِ آشنا تأثیر زیادی خواهد گذاشت.
مرحلهٔ ۲: مصاحبهٔ اولیه
اولین مصاحبه لحظه‌ای کلیدی در فرایند مصاحبهٔ سرمایه‌گذاری خطرپذیر به شمار می‌رود که روی انگیزهٔ مصاحبه‌شونده برای نقش و تناسبش با فرهنگ شرکت تمرکز دارد.
در واقع این فرصتی برای شمای درخواست‌دهنده است تا نشان بدهید نه‌فقط روی کاغذِ رزومه، بلکه بر اساس ارزش‌ها و مأموریت صندوق هم گزینه‌ای مناسب هستید.
دانشتان دربارهٔ صندوق و علاقهٔ واقعی‌تان به اکوسیستم سرمایه‌گذاری خطرپذیر را نشان بدهید، و روی آن تأکید کنید.
برای آمادگیِ بهتر، این کارها را انجام بدهید:
- دربارهٔ پیشینهٔ شرکت مورد نظر تحقیق کنید.
- تز سرمایه‌گذاری، حوزه‌های تمرکز و پرتفویشان را بشناسید.
- وب‌سایت شرکت را بررسی کنید.
- بیانیهٔ مأموریتشان، و هرگونه بلاگ‌پست یا گزارشی را که منتشر کرده‌اند، مطالعه کنید.
باید به رویکرد و تمرکز سرمایه‌گذاری‌هایشان توجه کنید؛ مثلاً آیا به استارتاپ‌های اولیه علاقهٔ بیشتری دارند یا شرکت‌های درحال‌رشد؟ شاید هم ترکیبی از آن‌ها را در پرتفویشان جای داده‌اند. این‌ها را باید به‌خوبی بدانید.
آگاهی از حوزه‌های فعالیت، مراحل سرمایه‌گذاری، و علایق جغرافیاییِ آن‌ها به شما کمک می‌کند پاسخ‌های مناسبی آماده کنید، و نشان بدهید با اهدافشان هم‌راستا هستید.
در قدم بعدی دربارهٔ کسانی تحقیق کنید که قرار است با شما مصاحبه کنند. مصاحبه‌های اولیه احتمالاً با همکاران ارشد، مدیران یا معاونانِ شرکت هستند. نگاهی به پروفایل لینکدین آن‌ها بیندازید تا از پیشینه و علایقشان آگاه شوید.
در صورت امکان، به مصاحبه‌ها یا پادکست‌هایی گوش بدهید که اعضای کلیدیِ تیم در آن‌ها حضور داشته‌اند. با این روش با دیدگاه‌ها و ارزش‌های مورد نظرشان برای استخدام بیشتر آشنا می‌شود. این آگاهی کمکتان می‌کند تا در طول مصاحبه ارتباط شخصی هم برقرار کنید.
در طول مصاحبه دربارهٔ پیشینه و تجربیات خود طوری صحبت کنید که تناسبتان با نقش و موقعیت مورد نظر برجسته شود. اشتیاقتان برای فعالیت در صنعت VC را نشان دهید. دربارهٔ اینکه چرا می‌خواهید در این صندوقِ مشخص مشغول به کار بشوید هم توضیح بدهید.
مرحلهٔ ۳: مطالعهٔ موردی
مرحلهٔ مطالعهٔ موردی توانایی شما را در شناسایی و ارزیابی معاملات بالقوه را آزمایش می‌کند. در این مرحله، مهارت‌های تحلیلی و تفکر استراتژیکتان به نمایش گذاشته می‌شوند.
شاید از شما بخواهند استارتاپی را ارزیابی کنید، یا توصیه‌ای برای سرمایه‌گذاری ارائه بدهید. در این مسیر نه‌فقط دانش و سواد، بلکه فرایند فکریِ خود را هم باید نشان بدهید.
گاهی اوقات ارائه‌ای استارتاپی (pitch deck) و اطلاعات مالی دربارهٔ آن شرکت را در اختیار مصاحبه‌شونده قرار می‌دهند، و از او می‌خواهند یادداشت سرمایه‌گذاری برایش تهیه کند.
این یادداشت می‌تواند در قالب پاورپوینت یا وُرد ارائه شود. اما باید خلاصه‌ای واضح در آن گنجانده شود که مشخص کند آیا سرمایه‌گذاری روی این استارتاپ مشخص را توصیه می‌کنید یا خیر. شرح مختصری از شرکت، و مرور نقاط قوت و ریسک‌هایش هم در این یادداشت باید ارائه شوند.
در این مرحله شرح مفصلی از شرکت ارائه بدهید، از جمله مشکلی که حل می‌کند، محصول، مشتریان هدف و هرگونه پیشرفتی که داشته است. تیم شرکت را هم فراموش نکنید؛ آیا آن‌ها افراد مناسبی برای این چالش هستند؟
سپس اندازه و پویاییِ بازار را ارزیابی کنید. آیا این بازار درحال‌رشد، و برای سرمایه‌گذاری جذاب است؟ چه داده‌های مستندی برای حمایت از ادعاهایتان دارید؟
چشم‌انداز رقابتی را هم بررسی کنید. مثلاً چه چیزی این شرکت را از سایر استارتاپ‌ها متمایز می‌کند یا چرا ممکن است با مشکل مواجه شود؟ تحلیل مالی هم اهمیت دارد. معیارهای موجود چه چیزی را نشان می‌دهند؟ این استارتاپ در مقایسه با معیارهای صنعت چگونه عمل می‌کند؟
اگر از شما خواسته شد ارزش‌گذاری انجام بدهید، از رویکرد مبتنی بر مقایسه (comps-based) استفاده کنید. مسلماً ارزش‌گذاری آسان نیست، اما شفافیت دربارهٔ مفروضات و تواناییِ بحث حرفه‌ای درباره‌شان تأثیر زیادی روی مصاحبه‌کننده خواهد داشت.
نکتهٔ کاربردی اینکه، در صورت امکان، با افراد مرتبط در این حوزه صحبت کنید، و بازخورد آن‌ها را در یادداشت‌تان بگنجانید. این رویکرد نشان می‌دهد صرفاً اعداد و ارقام را تحلیل نمی‌کنید، بلکه تعاملی فعالانه با صنعت مورد نظر دارید.
برای ارائهٔ یافته‌هایتان پاورپوینتی ۵دقیقه‌ای آماده کنید. چند اسلاید خلاصه درست کنید که تصمیم سرمایه‌گذاریتان را نشان بدهند. نکتهٔ بسیار مهم اینکه برای ارائهٔ روان‌ترِ یافته‌های مذکور حسابی تمرین کنید. برای جلسهٔ پرسش‌وپاسخ بعد از آن هم آماده باشید.
مرحلهٔ ۴: مصاحبه با شرکا
آخرین مرحله در مسیر رسیدن به شغلی در حوزهٔ سرمایه‌گذاری خطرپذیر مصاحبه با شرکاست. این مرحله روی تناسب شخصی و اهداف بلندمدتِ شما تمرکز دارد، و فرصتی برای صحبت دربارهٔ انگیزه‌هایتان و آینده‌ای است که برای خود متصور هستید.
نکتهٔ قابل توجه اینکه شرکا نه‌فقط به مهارت‌های شخص شما، بلکه به میزان هم‌راستایی و سازگاریتان با ارزش‌ها و فرهنگِ شرکت هم توجه دارند.
در مصاحبه با شرکای شرکت باید دربارهٔ اهداف یادگیری و انگیزه‌هایتان در حوزهٔ VC با جدیّت و عمیق صحبت کنید. این فرصتی برای برای گفتن از آرزوها و البته انتظارات حقوقیتان است.
چه‌بسا در این جلسه از شما بخواهند مطالعهٔ موردی خود را ارائه بدهید. پس برای ارائهٔ تحلیل‌ها و توصیه‌هایتان به شرکا هم آماده باشید.
انتظار سؤالات چالش‌برانگیزی داشته باشید که فرایند فکری و مفروضات‌تان را به چالش می‌کشند. در واقع این روش مصاحبه‌کننده‌ها برای ارزیابی مهارت‌های تفکر انتقادی و چگونگی مدیریت فشار از سوی شماست.
شرکا دنبال کاندیداهایی هستند که چشم‌اندازی روشن و انگیزه‌ای قوی داشته باشند. آن‌ها می‌خواهند مطمئن شوند شما صرفاً دنبال حقوق و مزایا نیستید، بلکه به کار و تأثیر آن در این حوزه اهمیت می‌دهید.
نکتهٔ مهم دیگر اینکه مصاحبه با شرکا فرصتی برای ارزیابیِ مناسب‌بودن و جذابیت کار در این شرکت و صندوق برای شماست. سؤالات هوشمندانه‌ای دربارهٔ پویاییِ تیم، جهت‌گیری آیندهٔ صندوق و چگونگی حمایت آن‌ها از رشد کارکنان بپرسید.
در واقع مصاحبه با شرکا مثل خیابانی دوطرفه است. پس شما هم باید ارزیابی کنید که آیا فعالیت در این شرکت برای شما دستاوردی به همراه خواهد داشت؟ آيا اینجا مکان مناسبی برای شکوفایی شماست؟
جمع‌بندی
شرکت در مصاحبه برای استخدام‌شدن در شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر مستلزم آمادگی بالا، استراتژی هوشمندانه و اعتمادبه‌نفس واقعی است. با درک مراحل درخواست، مصاحبهٔ اولیه، مطالعهٔ موردی و مصاحبه با شرکا –که در این مقالهٔ بلاگ مکس با شما در میان گذاشتیم– می‌توانید خودتان را از سایر رقبا متمایز کنید، و به موقعیت شغلیِ مورد نظرتان برسید.
در نهایت اینکه هیچ رویکرد «درست» واحدی وجود ندارد، یعنی نمی‌توان برای همه یک نسخه را پیچید! مصاحبه‌های استخدامی فرایندی تکراری هستند. استراتژی‌های مختلف را امتحان کنید، آن رویکردهایی را پیدا کنید که با شرایط و خواسته‌های شما همخوانی دارند. با کمی خلاقیت و اعتمادبه‌نفس، در مسیر ایجاد تأثیری بزرگ در دنیای سرمایه‌گذاری خطرپذیر قرار می‌گیرید.