صنعت سلامت دیجیتال طی چند سال اخیر به یکی از داغترین حوزههای سرمایهگذاری تبدیل شده است. رشد فزایندهٔ فناوریهایی مانند هوش مصنوعی و خدمات درمانی از راه دور، توجه سرمایهگذاران خطرپذیر و همینطور سرمایهداران خصوصی را به خود جلب کرده است. ظهور فعالانی مثل Smarter Technologies در این حوزه نشان میدهد که آیندهٔ سلامت، نه فقط درمان، بلکه دادهمحور و مبتنی بر تحلیل هوشمند خواهد بود.
سلامت دیجیتال نقطهٔ تلاقیِ فناوری و سرمایه است
تا همین چند سال پیش، سلامت دیجیتال بیشتر بهعنوان رویکردی جانبی در دنیای مراقبتهای بهداشتی تلقی میشد. اما امروزه این حوزه، بهواسطهٔ ورود فناوریهای نوین، به بخشی بسیار مهم از نظام سلامت جهانی تبدیل شده است.
ترکیب هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، زیرساخت داده و نرمافزارهای مدیریت بالینی، راهکارهایی نوین برای حل مسائل قدیمی، از جمله کمبود نیروی انسانی، اتلاف منابع و ضعف در شخصیسازی خدمات درمانی، ارائه دادهاند.
از نگاه سرمایهگذاران حرفهای، سلامت دیجیتال نهفقط فرصتی نوظهور، بلکه بازاری بالغ و قابل اتکا برای بازگشت سرمایه است.
نکتهٔ قابل توجه اینکه طی نیمهٔ نخست سال میلادی جاری، سرمایهگذاری خطرپذیر در این حوزه در ایالات متحده به رقم ۶٫۴میلیارد دلار رسید. این رقم حاصل ۲۴۵ معامله بود که نسبت به مدت مشابه در سال قبل، از نظر کیفیت و حجم سرمایه رشدی قابل توجه را نشان میدهد.
نکتهٔ جالب دیگر اینکه بیش از ۶۲درصد این سرمایهها به شرکتهایی با فناوری هوش مصنوعی اختصاص یافتهاند. این رویکرد یعنی بازار سلامت، مسیرش را در همافزایی با فناوری تعریف کرده است.
هوش مصنوعی موتور محرک سرمایهگذاری روی سلامت است
یکی از اصلیترین عوامل رشد سرمایه در حوزهٔ سلامت دیجیتال، پیشرفت سریع و کاربردیِ هوش مصنوعی است.
بنابر آمار موجود، در سال ۲۰۲۵، استارتاپهایی که از هوش مصنوعی برای مستندسازی پزشکی، تحلیل دادههای بالینی یا اتوماسیون فرایندهای مالی استفاده میکردند، بهطور میانگین ۳۴٫۴میلیون دلار سرمایه جذب کردند؛ درحالیکه میانگین جذب سایر استارتاپها کمتر از ۱۹میلیون دلار برآورد میشود.
تأثیر هوش مصنوعی صرفاً به جذب سرمایه محدود نمیشود. این فناوری توانسته فرایندهای وقتگیر و پُرخطای گذشته را به اقداماتی سریع و دقیق تبدیل کند. از تحلیل تصاویر پزشکی و مستندسازی صوتیِ مکالمهٔ پزشک با بیمار گرفته تا پیشبینی وضعیت بالینی بیماران پُرخطر، همهوهمه فقط بخشی از کارکردهای فعلیِ AI در حوزهٔ سلامت هستند.
همین ظرفیت گسترده باعث شده سرمایهگذاران خطرپذیر و سرمایهگذاران خصوصی، هوش مصنوعی را نه صرفاً مزیت، بلکه پیششرط موفقیت در سلامت دیجیتال بدانند.
ورود سرمایهگذاران خصوصی و مدلهایی جدید برای خروج VCها
طی سالهای گذشته، بیشترین مقدارِ تزریق سرمایه در زمینهٔ سلامت دیجیتال از سوی شرکتهای VC انجام میشد، اما با بلوغ بازار و طولانیترشدنِ مسیر عرضههای عمومی (IPO)، سرمایهگذاران خصوصی هم وارد میدان شدند. شرکتهای PE با تمرکز روی ترکیب چند شرکت کوچکتر و ساخت پلتفرمهای قدرتمند، به شکلدهی مرحلهٔ بعدیِ رشد بازار کمک میکنند.
یکی از نمونههای شاخصِ این روند، ورود شرکت New Mountain Capital است؛ شرکتی با ۵۵میلیارد دلار داراییِ تحت مدیریت که در سال ۲۰۲۵ اقدام به ادغام سه شرکت فعال در حوزهٔ مدیریت درآمد درمانی کرد، و پلتفرمی جدید بهنام Smarter Technologies را پایهگذاری نمود.
سه شرکت مذکور عبارت بودند از Access Healthcare، SmarterDx و Thoughtful.ai که هر یک در بخشی مشخصی از زنجیرهٔ مالی سلامت فعالیت میکردند. ترکیب این سه شرکت پلتفرمی جامع را برای خودکارسازی فرایندهای مالی در بیمارستانها ایجاد کرد؛ از کدگذاری پزشکی گرفته تا تحلیل دادههای درآمدی و کنترل مطالبات بیمهای.
پلتفرم مذکور در حال حاضر بیش از دویست مشتری در صنعت سلامت دارد که شامل شصت سیستم بیمارستانی و بیش از ۵۰۰هزار ارائهدهندهٔ خدمات درمانی است. این پلتفرم سالیانه بالغ بر ۴۰۰میلیون تراکنش را پردازش میکند، و بیش از ۲۰۰میلیارد دلار درآمد بیمارستانی را مدیریت مینماید.
شکلگیری Smarter Technologies را میتوان نمونهای ایدئال از همافزایی میان مدلهای VC و PE دانست؛ جایی که نوآوری فناورانه با ساختار سازمانی سودآور ادغام شده است.
چشمانداز سرمایهگذاری در سلامت دیجیتال
بازار سلامت دیجیتال همچنان درحال رشد است، و فرصتهایی بیشمار برای فعالان این بازار و همینطور سرمایهگذاران نهفته دارد.
بنابر گزارش Galen Growth، در نیمهٔ اول ۲۰۲۵ سرمایهگذاری جهانی در این حوزه به بیش از ۱۲میلیارد دلار رسید. این سرمایهگذاریها اغلب روی استارتاپهایی با تمرکز بر زیرساختهای داده، هوش مصنوعی، و مراقبتهای مجازی انجام شدهاند.
تحلیلهای موجود حاکی از آن هستند که سرمایهگذاران تمایل بیشتری دارند وارد شرکتهایی شوند که درآمد عملیاتی و قراردادهای معتبر با سیستمهای درمانی دارند، نه صرفاً ایدههای آزمایشگاهی.
مهمترین ویژگیهای استارتاپهای موفق در این بازار عبارتاند از:
- ارائهٔ راهکار مبتنی بر داده و اثباتپذیر در کاهش هزینه یا افزایش کارایی
- قابلیت همکاری و ادغام با زیرساخت درمانی موجود
- مدل تجاری پایدار با قابلیت مقیاسپذیری سریع
- رعایت کامل اصول اخلاقی، امنیت داده و استانداردهای مقرراتی مانند HIPAA و GDPR
البته با وجود همهٔ این ظرفیتها، سرمایهگذاری روی سلامت دیجیتال بدون چالش نیست. از سختگیریهای مقرراتی در زمینهٔ حریم خصوصی و داده، تا رقابت شدید جهانی و نوسانات اقتصادی، همگی از عواملی هستند که روند رشد شرکتها را کُند میکنند.
در طرف مقابل، ورود فعالان بزرگ، پلتفرمهای تجمیعی، و رشد آگاهی مصرفکنندگان، نشان میدهند که این صنعت نهفقط ماندگار است، بلکه پیشروی آیندهٔ نظام سلامتِ دنیا به شمار میرود.
جمعبندی
سلامت دیجیتال دیگر روندی تازه یا گزینهٔ جایگزین نیست، بلکه مسیری اصلی برای تحول نظام سلامت جهانی است. حضور پُررنگ سرمایهگذاران خصوصی، ظهور پلتفرمهایی مانند Smarter Technologies، و رشد سرمایهگذاری در حوزههای هوش مصنوعی و تحلیل داده، همگی نشاندهندهٔ بلوغ این بازار هستند.
نظر شما در این زمینه چیست؟ چقدر از آیندهٔ سلامت دیجیتال را در گروی فعالیت نوآوران، سرمایهگذاران و نهادهای درمانی میدانید؟ نظرتان دربارهٔ همکاری این نهادها برای رشد و توسعهٔ بیشتر این حوزه چیست؟ لطفاً دیدگاهتان را در همین صفحه با ما و سایر خوانندگان بلاگ مکس در میان بگذارید.